Konserwacja –  obejmuje działania i środki mające na celu utrzymać  materiał archiwalny w dobrym stanie estetycznym.

Konserwacja zabezpieczająca (zachowawcza) – to działania i procesy podjęte w celu uniknięcia, zminimalizowania i spowolnienia procesu zniszczenia różnych zasobów.
Są to działania pośrednie, mało ingerujace w zasób, nie zmieniające ich wyglądu.

Przykładem konserwacji zabezpieczającej są działania, które mają na celu :
- właściwe przechowywanie, użytkowanie
- planowanie i reagowanie na sytuacje kryzysowe
- utrzymywanie stałych temperatur i wilgotności
- zwalczanie szkodników (grzyby, pleśnie, gryzonie, owady)
- właściwy transport
- odpowiedni dobór opakowań (opakowania bezkwasowe)
- przestrzeganie zasad higieny

Zakres prac konserwatorskich zabezpieczających ogranicza się do:
- czyszczenia dokumentów
- usunięcia elementów matalowych
- prasowania
- sklejania i wklejania taśm, bibułki japońskiej
- uzupełniania ubytków papieru
- naprawy uszkodzonych okładek
- szycia akt
- bindowania i laminowania
- paginacji

Publikacja;
2. Biblioteka Narodowa, Notes konserwatorski, Warszawa 2014

Zasady dobrego zabezpieczania dokumentów:
→ Chroń dokument przed stałym działaniem światła dziennego ;
→ Przechowuj materiały w odpowiednich warunkach klimatycznych tzn. w stałej temperaturze 14-18 st.C oraz w stałej wilgotności - optymalna 50%;
→ Stosuj opakowania, obwoluty czy teczki bezkwasowe z tzw. rezerwą alkaiczną;
→ Oryginalne fotografie czy dokumenty możesz zeskanować i zachować obraz cyfrowy na komputerze;
→ Dobierz odpowiednią wielkość opakowania do przechowywania dokumentów;
→ Zawsze usuwaj z dokumentów wszystkie elementy metalowe (zszywki, spinacze);
→ Do czyszczenia dokumentów używaj ściereczki z mikrofibry lub gąbki lateksowej bądź nielateksowej;
→ Fotografię przechowuj w odpowiednich albumach czy obwolutach;
→ Zachowuj ostrożność – w kurzu mogą znajdowac się zarodniki grzybów pleśniowych;
→ Stosuj jednorazowe rękawiczki, które będą jednoczesnie chroniły dokument i skórę dłoni;

Pamietaj o rzeczach, których nie należy robić podczas archiwizacji:
→ Nie przechowuj dokumentów na strychach i w piwnicach;
→ Nie narażaj dokumentów na długotrwałe działanie promieni UV;
→ Nie sklejaj dokumentów taśmą klejącą;
→ Nie przechowuj dokumentów w koszulkach i segregatorach foliowych;
→ Nie stosuj metalowych spinaczy ani zszywek;
→ Odziel zainfekowane dokumenty od niezainfekowanych ← Ważne!
→ Nie używaj gumki do ścierania – możesz uszkodzić osłabiony papier;
→ Nie spożywaj posiłków ani napojów podczas pracy z dokumentami;

Publikacje;
1. Zasady postępowania z materiałami archiwalnymi. Ochrona zasobu archiwalnego; wybór
i opracowanie: Marek Borowski, Anna Czajka, Anna Michaś; Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Warszawa 2006

   Do naprawy pojedyńczych kart papieru czy książek należy używać specjalnych taśm i bibułek do tego przeznaczonych. Nie należy stosować zwykłej taśmy klejącej, ponieważ zawarte w niej substancje klejące mogą spowodować przebarwienia, a wraz z biegiem lat jego trwałe uszkodzenie oraz po pewnym czasie taśma klejaca odpadnie, a klej zostanie.

 1.     Zabezpieczanie i naprawa przedarć papieru:

• Filmoplast R – długowłóknista, bezkwasowa, transparentna oraz niezywkle cienka, tzw. bibułka japońska o gramaturze 8,5g/m2. Wyposażona w klej aktywizujący się pod wpływem temperatury 100-115⁰ C. Taśma polecana do naprawy, ochrony i zabezpieczania cennych dokumentów archiwalnych czy współczesnych.
• Filmoplast P – to cienka, przezroczysta i samoprzylepna taśma o gramaturze 20g/m2. Idealna do sklejania rozdartych kart dokumentów czy przedartych stron książek. Nie żółknie.

 2.     Wklejanie luźnych kart papieru:

• Filmoplast P90 – to samoprzylepna taśma służąca do podklejania i naprawy dokumentów, wklejania wydartch stron, wzmacniania grzbietów i brzegów książek.

 3.     Zabezpieczanie grzbietów książek:

• Filmoplast T – to samoprzylepna, bezkwasowa taśma tekstylna do oprawy fotografii, naprawy zabezpieczania grzbietów książek, map, albumów. Dostępna w różnych kolorach i szerokościach.
• Filmoplast SH – biała, bezkwasowa bawełniana taśma tkaninowa, odporna na rozdarcia. Do wzmacniana wewnętrznej części książki i okładki.

 4.     Zabezpieczanie zdjęć i pojedyńczych kart papieru:

• Papier przekładkowy – wysokiej jakości delikatny, biały papier buforowany wykorzystywany jako papier pakowy lub przekładkowy.
• Papier pergaminowy "pajęczyna”- przezroczysty papier pergaminowy o gramaturze 30g/m2, może być stosowany jako przekładka dla fotografii, grafiki czy akwareli.

 5.     Zabezpieczanie fotografii:

• Obwoluty – występuja w wielu rozmiarach  i wariantach. Przeznaczone są do przechowywania i ochrony zdjęć, negatywów czy pocztówek przed kurzem, porysowaniem czy sklejeniem się. Np. obwoluta hybrydowa Airvelope, z papieru bawełnianego czy też poliestrowa Melinex.
• Tektura bezkwasowa – do zabezpieczania zdjęć można również wykorzystać tekturę bezkwasową, tworząc neutralne podłoże dla fotografii.

 6.     Czyszczenie dokumentów:

• Można używać zwyklej ściereczki z mikrofibry czy też gąbki lateksowej i bezlateksowej.

 7.     Przechowywanie dokumentów:

• Dokumenty oraz fotografię należy przechowywać w opakowaniach bezkwasowych, z tzw. rezerwą alkaiczną. Mogą to być teczki, pudła, tuby, koperty. Chronią bowiem one przed czynnikami zewnętrznymi oraz kurzem.

Opracowanie:
1. Zasady postępowania z materiałami archiwalnymi. Ochrona zasobu archiwalnego. Wybór i opracowanie Marek Borowski, Anna Czajka, Anna Michaś, Warszawa 2006;
2. Źródło: internet.